ABD Uyku Tıbbı Akademisi tarafından yayımlanan yeni bir rapor, sık sık esneme, gün içinde dalgınlık ve artan kafein ihtiyacı gibi belirtilerin ciddi bir uyku yetersizliğinin işareti olabileceğini ortaya koydu. Uzmanlara göre bu durum hem fiziksel güvenliği tehdit ediyor hem de uzun vadeli sağlık sorunlarına zemin hazırlıyor.
Raporda görüşlerine yer verilen Uyku Tıbbı Akademisi Başkanı ve Mayo Clinic Uyku Uzmanı Dr. Eric Olson,
“Uykusuzluk hali toplumun her alanında etkileri görülen ciddi bir sağlık sorunudur. Uykusuzluk, trafik kazalarından iş yerindeki hatalara ve kronik hastalıklara kadar birçok riski beraberinde getiriyor” ifadelerini kullandı.
Yedi saatten az uyku ciddi risk oluşturuyor
Uzmanlar, kaliteli ve kesintisiz bir gece uykusunun süresinin en az 7 ila 8 saat olması gerektiğine dikkat çekiyor.
Bu süreden daha az uyumanın; diyabet, depresyon, kalp ve böbrek hastalıkları, yüksek tansiyon, obezite ve inme gibi rahatsızlıkları tetikleyebileceği belirtiliyor.
Olson, ABD’de yetişkinlerin üçte birinin aşırı uykululuktan şikayetçi olduğunu belirterek, bu sorunun erken tanı ve tedavi ile ele alınması gerektiğini vurguladı.
Esneme ve dalgınlık ciddiye alınmalı
Uzmanlar, birçok kişinin gün içinde yaşadığı esneme ya da toplantı sırasında dalma gibi durumları önemsiz gördüğünü ancak bu belirtilerin ciddi uyku yetersizliğinin işareti olabileceğini söylüyor.
Northwestern Üniversitesi Uyku Bilimleri Uzmanı Dr. Kristen Knutson, “İyi uyuyan biri, ne kadar sıkıcı olursa olsun, bir toplantıda uyuklamaz. Bu tür belirtiler varsa bir uzmana danışılması gerekir” dedi.
Beyin mikro uykulara geçiyor
Uyku uzmanı Dr. Indira Gurubhagavatula ise yetersiz uykunun, kişinin kendi bilişsel durumunu doğru değerlendirmesini engellediğini vurguladı.
“Uykusuzluk arttıkça beyin birkaç saniyelik mikro uykulara girer. Bu sırada kişi araç kullanıyor ya da dikkat gerektiren başka bir iş yapıyor olabilir. Bu son derece tehlikeli bir durumdur” uyarısında bulundu.
ABD’de her yıl yaklaşık 100 bin trafik kazasının uykulu araç kullanımı nedeniyle meydana geldiği belirtiliyor.
Uyku kalitesini test etmek mümkün
Uykululuk durumunun ölçülmesi için kullanılan “Epworth Uykululuk Ölçeği” gibi yöntemler sayesinde bireylerin risk durumu belirlenebiliyor. Dr. Gurubhagavatula, “Bu testte kişinin gündüz uykululuk halini 0’dan 3’e kadar puanlaması istenir. 10’un üzerindeki puanlar müdahale gerektiren bir duruma işaret eder” dedi.
İleri düzey uykusuzluk fiziksel etkiler yaratıyor
Uzmanlara göre ciddi uyku eksikliği; göz kapaklarının düşmesi, bedenin öne doğru eğilmesi, baş dönmesi, titreme ve hatta dürtüsel davranışlar gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Uyku apnesi, huzursuz bacak sendromu, sirkadiyen ritim bozuklukları ve bazı ilaçlar da uykululuğu tetikleyebilir.
Alkol ve kafein uykuyu olumsuz etkiliyor
Uzmanlar, uykuya yardımcı olacağı düşünülen alkol ve bazı maddelerin aslında uykuyu bozduğuna da dikkat çekiyor.
Dr. Gurubhagavatula, “Alkol ilk başta uykuya geçişi kolaylaştırabilir ancak gece yarısı uyanmaya neden olur. Tek bir kadehi bırakan hastalarımda bile uyku kalitesinin belirgin şekilde arttığını gözlemliyorum” dedi.
Aynı şekilde, fazla kafein, geç saatlerde ekran kullanımı, yetersiz fiziksel aktivite, aşırı gürültülü ya da ışıklı ortamda uyumak da uyku düzenini olumsuz etkileyen etmenler arasında yer alıyor.
