Havaların soğumasıyla birlikte artışa geçen zatürre özellikle beş yaş altı çocukları ve yaşlıları tehdit ediyor. Uzmanlar araştırmaların, 50 yaş üstü yetişkinler arasında tahmini 1.5 milyon pnömoni ölümünün neredeyse yarısının hava kirliliğine ve sigara içmeye atfedilebileceği ortaya koyuyor.
Bugün Dünya Zatürre Günü. Zatürre yani pnomoni, özellikle beş yaş altı çocuklarda ve yaşlı erişkinlerde ölümcül sonuçlara neden olabiliyor. Türk Toraks Derneği, Dünya Sağlık Örgütü tarafından 2021 yılı global ölüm nedenleri arasında zatürrenin beşinci sırada yer aldığını belirtirken; iklim değişikliğinin zatürreyi artırdığını kaydetti.
En sık ölüme neden olan hastalıklar arasında
Halk arasında zatürre olarak bilinen pnömoninin, akciğer dokusunun çeşitli mikroorganizmalar tarafından iltihabı olduğunu belirten Prof. Dr. Cantürk Taşçı, "Pnömoni gelişiminden en sık bakteriler olmak üzere virüsler, mantarlar ve diğer mikroorganizmalar sorumlu olabilir. Pnömoniler, tüm dünyada hastane başvurularının, tedavi giderlerinin, iş-okul günü kayıplarının ve ölümlerin önemli bir kısmından sorumlu. Pnömoni, dünyada ve ülkemizde en sık ölüme neden olan hastalıklar arasında yer almakta. Dünya Sağlık Örgütü tarafından 2021 yılı global ölüm nedenleri arasında Kovid-19 ikinci sırada yer alırken, pnömoniler 2.5 milyon ölüme neden olarak ölüm nedenleri arasında beşinci sırada yer almakta. En ölümcül bulaşıcı hastalıklar alt solunum yolu enfeksiyonlarıdır. Pnömoni, Kovid-19 ile birlikte, 10 milyon insanın ölümüne neden olmuş ve kalp hastalığı da dahil olmak üzere diğer tüm nedenlerden daha fazla ölüme neden oldu." diye konuştu.
İklim değişikliği şiddetini ve görülme sıklığını artırıyor
İklim değişikliği gün geçtikçe kendisini hissettirirken birçok hastalığın şiddetinin ve görülme sıklığının da artmasına neden oluyor. Türk Toraks Derneği Solunum Sistemi Enfeksiyonları Çalışma Grubu Sekreteri Doç. Dr. Ezgi Demirdöğen şu bilgileri paylaştı:
"İklim değişikliği solunum yolu hastalıklarının yükünü ve başka bir solunum yolu enfeksiyonu salgını riskini artırmaya devam ederken, pnömoni, milyonlarca kişiyi enfeksiyon ve ölüm riski ile karşı karşıya bırakan bir tehdit olmayı sürdürmekte. En çok risk altında olan gruplar ileri yaştaki erişkinler ve çocuklardır. Özellikler 65 yaş ve üzeri erişkinler başta olmak üzere risk gruplarında pnömokok aşısı hayati önem taşımak. Aşılama oranlarının düşük ve yetersiz beslenmenin arttığı bölgelerde, yemek pişirme ve ısınma için kirletici yakıtlar kullanan evlerde yaşayan çocuklar özellikle savunmasız kalıyor. Dış ortam hava kirliliğine maruz kalan yaşlılar da risk altında. 50 yaş üstü yetişkinler arasında tahmini 1.5 milyon pnömoni ölümünün neredeyse yarısının hava kirliliğine ve sigara içmeye atfedilebileceği bildirildi."
Her yaştan insanı etkiliyor
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Dilek Leyla Mamçu da havaların soğumasıyla birlikte zatürrenin görülme sıklığının artığına dikkat çekerek alınabilecek önlemler hakkında bilgi verdi. “Her yaştan insanı etkileyebilir. Özellikle 5 yaş altı çocuklarda ve yaşlı erişkinlerde önemli bir hastalık ve ölüm nedenidir.” diyen Dr. Mamçu şunları söyledi:
“Pnömokok aşısıyla pnömoni ve kan dolaşımı enfeksiyonları önlenirken, hastaneye yatış ve yoğun bakıma duyulan ihtiyaç da azaltılabilir. Özellikle çocuklarda, 65 yaş üstü yaşlılarda, böbrek, şeker, kalp veya akciğer hastalığı gibi kronik bir hastalığı olanlarda, sigara kullananlarda, bağışıklık sistemini baskılayan bir hastalık veya ilaç kullananlarda, dalağı çalışmayan veya alınmış olanlarda, alkol bağımlılığı olanlarda, HIV ile yaşayan bireylerde ve beyin omurilik sıvısı kaçağı olanlarda daha sık görülme riski vardır ve bu kişilere zatürre aşısı olmaları önerilir.”
Dünyada giderek artan yaşlı nüfus oranını işaret eden Dr. Dilek Leyla Mamçu, “Yaşlılarda artan ek kronik hastalıklar direnci azaltarak enfeksiyonlara yatkınlığa neden olur. Bu nedenle 65 yaş ve üzeri kişilerde pnömoni sıklığı artar, gençlere göre daha ağır hatta öldürücü tablolarda seyredebilir.” uyarısında bulundu.
